ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਰਾਘਵ) : ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰ.ਬੀ.ਆਈ.) ਵਲੋਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 3 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹਫਤੇ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ 5.7 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਘੱਟ ਕੇ 634.59 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਈ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਅੰਕੜੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ 824 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵਧ ਕੇ 67.1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਰਲਡ ਗੋਲਡ ਕਾਉਂਸਿਲ (WGC) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ 8 ਟਨ ਹੋਰ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 2024 ਦੇ ਪਹਿਲੇ 11 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 73 ਟਨ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦਾ ਕੁੱਲ ਸੋਨਾ ਭੰਡਾਰ 876 ਟਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਪੋਲੈਂਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਹ ਖਰੀਦ ਦੂਜੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹ ਸੰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਜੋੜਦੇ ਹਨ।
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਗਵਰਨਰ ਰਬੀ ਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਇਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। 20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਰਬੀਆਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਡਾਲਰ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਕਢਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਰੁਪਿਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਰਬੀਆਈ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਡਾਲਰ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਬਣਾ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।