ਭੋਪਾਲ (ਨੇਹਾ): ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ 'ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕ੍ਰਿਸ਼ਕ ਕਲਿਆਣ ਮਿਸ਼ਨ' ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਪਹਿਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭੋਪਾਲ (ਨੇਹਾ): ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ 'ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕ੍ਰਿਸ਼ਕ ਕਲਿਆਣ ਮਿਸ਼ਨ' ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਪਹਿਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਰਾਜ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਬਾਗਬਾਨੀ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਠੋਸ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਖੇਤੀ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰੱਖਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ 'ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਤੋਂ ਉੱਦਮੀ' ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾ ਕੇ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਧਾਰਤ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਲਿਆ ਕੇ ਸਮੁੱਚੀ ਪੇਂਡੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਨਵੀਨਤਾ, ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਜਲਵਾਯੂ ਅਨੁਕੂਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧੇਗੀ ਸਗੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।

ਕਿਸਾਨ ਮੇਲੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ:-

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਯਾਦਵ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਮੇਲੇ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਪਹਿਲਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨਲ ਪੱਧਰ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਮੇਲਾ 3 ਮਈ ਨੂੰ ਮੰਦਸੌਰ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਮੇਲਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਸੈਸ਼ਨ ਹੋਣਗੇ।

ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਤੋਂ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਤੱਕ: ਸੋਲਰ ਪੰਪਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ"-

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 10 ਲੱਖ ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਪੰਪ ਵੰਡੇ ਜਾਣਗੇ। ਇੱਕ ਹਾਰਸਪਾਵਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦਸ ਹਾਰਸਪਾਵਰ ਤੱਕ ਦੇ ਸੋਲਰ ਪੰਪਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਰਕਮ ਦੇ ਕੇ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਨਵੀਂ ਅਤੇ ਨਵਿਆਉਣਯੋਗ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਮਨੂ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ 17 ਹਜ਼ਾਰ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ: 'ਅੰਨਦਾਤਾ ਮਿਸ਼ਨ' ਅਧੀਨ ਪੰਜ ਸ਼ਰਤਾਂ:-

1. ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ
2. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਦਾਇਗੀ
3. ਘੱਟ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਦਾਲਾਂ/ਤੇਲਬੀਜ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ
4. ਪਾਣੀ ਸੰਭਾਲ ਖੇਤੀ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ
5. ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੇਵੇਗੀ। 1500 ਤੋਂ ਰੁਪਏ। 3000 ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ:-

1. ਸਾਲ 2002-03 ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ 1195 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ/ਹੈਕਟੇਅਰ ਸੀ, ਜੋ 2024 ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 2393 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ/ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਗਈ।
2. ਫ਼ਸਲ ਉਤਪਾਦਨ 224 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 723 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
3. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 3% ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 9.8% ਹੋ ਗਈ।
4. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਬਜਟ 600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 27,050 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
5. ਰਾਜ ਦੇ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੁਣ 39% ਹੈ।

ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਇੰਜਣ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।

ਫਸਲ ਤੋਂ ਫੈਕਟਰੀ ਤੱਕ: ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣਾ:-

ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਧਾਰਤ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕੀਮਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਮੁੱਲ-ਚੇਨ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਧਾਰਤ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕੀਮਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਮੁੱਲ-ਚੇਨ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਗਿਆਨ ਦੀ ਸੰਭਾਲ:-

ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ, ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਅਤੇ 'ਚੰਗੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਭਿਆਸ' (GAP) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਣ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਸੰਪਰਕ ਅਤੇ ਉਚਿਤ ਕੀਮਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀਕਰਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਰਾਹੀਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਡੇਅਰੀ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ:-

ਸਹਿਕਾਰੀ ਸਭਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੁੱਧ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਇਰਾ 26,000 ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 50 ਲੱਖ ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬੇਸਹਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਜ-ਵਿਆਪੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਵਿੱਚ, 'ਪਿੰਜਰੇ ਦੀ ਖੇਤੀ', 'ਬਾਇਓਫਲੋਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ', ਜ਼ੀਰੋ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿਆਜ ਦਰ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ, ਅਤੇ 'ਮਛੇਰੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ' 1.47 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਮਿਲਣਗੇ।

ਜਲਵਾਯੂ-ਲਚਕੀਲੀ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਘਟਾਉਣਾ:-

ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜਲਵਾਯੂ-ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ, ਜਲਵਾਯੂ ਅਨੁਕੂਲ ਬੀਜਾਂ, ਸੂਖਮ ਸਿੰਚਾਈ, ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਘਟਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਉਮੀਦ ਕੀਤੇ ਨਤੀਜੇ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਟੀਚੇ:-

1. 10% ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜੈਵਿਕ/ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਅਧੀਨ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਵੇਗੀ।
2. ਸੂਖਮ ਸਿੰਚਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 20% ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
3. ਫ਼ਸਲ ਬੀਮਾ ਕਵਰੇਜ 50% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
4. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ 1.5 ਗੁਣਾ ਵਧੇਗਾ।
5. ਪਸ਼ੂਧਨ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਿੱਚ 50% ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
6. ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ 10,288 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ
7. ਦੁੱਧ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 50 ਲੱਖ ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੋਵੇਗੀ।
8. ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ:-

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ 'ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕ੍ਰਿਸ਼ਕ ਕਲਿਆਣ ਮਿਸ਼ਨ' ਦੀ ਜਨਰਲ ਬਾਡੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹੋਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਕਰਨਗੇ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਕੁਲੈਕਟਰ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਲਾਗੂਕਰਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ।