ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਰਾਘਵ) : ਦੇਸ਼ 'ਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਧੰਦਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਹੁਣ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਵੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਲਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਗਭਗ 9 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 2016 ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ 500 ਅਤੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਵੱਡੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਚਲਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਲਚਲ ਮਚ ਗਈ ਸੀ, ਫਿਰ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 2000, 500, 200 ਅਤੇ 100 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ। 2023 ਵਿੱਚ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਚਲਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। 500 ਅਤੇ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਬਾਕੀ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਨਿਰਮਲ ਜ਼ਿਲੇ 'ਚ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਨੇ ਹਲਚਲ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਵਪਾਰੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਬਿਲਕੁਲ ਅਸਲੀ ਵਰਗੇ ਦਿਸਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਠੱਗੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਕੋਲ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਨੋਟ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 8 ਨਵੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਰਾਤ 8 ਵਜੇ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਜਾਅਲੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ 'ਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਾਲਾ ਧਨ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਰ, ਨੋਟਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਆਰਬੀਆਈ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ 500 ਅਤੇ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਹੁਣ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਵੀ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਛਾਪੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਦੀਆਂ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, “200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। "ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-20 ਵਿੱਚ, 200 ਰੁਪਏ ਦੇ 31,969 ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਫੜੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2018-19 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 12,728 ਸੀ, ਜੋ 151% ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।" ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਨਿਰਮਲ ਜ਼ਿਲੇ 'ਚ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਧਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਚੌਕਸ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਸਲੀ ਵਰਗੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।