ਸ਼ਿਰਡੀ ਸਾਈਬਾਬਾ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਗੁਪਤ ਦਾਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?

by nripost

ਮੁੰਬਈ (ਨੇਹਾ): ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਿਰਡੀ ਸਾਈਬਾਬਾ ਸੰਸਥਾਨ ਟਰੱਸਟ ਗੁਪਤ ਦਾਨ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਲਈ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਹੈ। ਜਸਟਿਸ ਗਿਰੀਸ਼ ਕੁਲਕਰਨੀ ਅਤੇ ਸੋਮਸ਼ੇਖਰ ਸੁੰਦਰੇਸਨ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (ਆਈ.ਟੀ.ਏ.ਟੀ.) ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਆਈਟੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਅਪੀਲ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਟਰੱਸਟ ਇਕ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਦਾਨ 'ਤੇ ਆਮਦਨ ਕਰ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਾ ਪਾਤਰ ਹੈ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਜਤਾਈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਸਥਾ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਅਜਿਹੀ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕੋਈ ਵੀ ਅਣਦੱਸਿਆ ਦਾਨ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਦੇ ਲਾਭ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਪੱਛਮੀ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਹਿਲਿਆਨਗਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਸ਼ਿਰਡੀ ਵਿਖੇ ਸ਼੍ਰੀ ਸਾਈਬਾਬਾ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਮੰਦਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਕਿ ਟੈਕਸਦਾਤਾ (ਸੰਸਥਾ) ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2019 ਤੱਕ, ਸਾਈਬਾਬਾ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 400 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾਨ ਵਜੋਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਕੀਤੇ ਗਏ ਵੱਡੇ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਹੈ।

ਸ੍ਰੀ ਸਾਈਂਬਾਬਾ ਸੰਸਥਾਨ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਦੀਆਂ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਦੋਵੇਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਟਰੱਸਟ ਹੈ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2015 ਤੋਂ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਬੇਨਾਮ ਦਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਮਿਲੀ। ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਰਕਮ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 5 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਇਕ ਸਾਈਂ ਭਗਤ ਨੇ ਸਾਈਬਾਬਾ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦਾ ਬਣਿਆ ਪੰਚਰਿਤ ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ 1 ਕਿਲੋ 434 ਗ੍ਰਾਮ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਚਰਾਤੀ ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।