by nripost
ਜੈਪੁਰ (ਕਿਰਨ) : ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਮਾਨਸੂਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 13 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਸੂਬੇ 'ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 699.3 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਰਿਕਾਰਡ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਦੇ 691 ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਡੈਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 392 ਓਵਰਫਲੋ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਅਤੇ 192 ਡੈਮ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਡੈਮ ਅਜੇ ਵੀ ਖਾਲੀ ਪਏ ਹਨ। ਡੈਮਾਂ ਦੇ ਨਾ ਭਰੇ ਜਾਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਡੈਮਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬਸਤੀਆਂ ਆ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਡੈਮਾਂ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਕੋਈ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਾਰੇ 691 ਡੈਮਾਂ ਦੀ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 12 ਹਜ਼ਾਰ 900.83 ਮਿਲੀਅਨ ਘਣ ਮੀਟਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 11 ਹਜ਼ਾਰ 110.87 ਮਿਲੀਅਨ ਘਣ ਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁੱਲ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ 72.80 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਦੇ 57 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੈਮ ਓਵਰਫਲੋ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਡੈਮਾਂ ਦੇ ਗੇਟ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਪਾਣੀ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ।
1 ਜੈਪੁਰ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਰਾਧੇਸ਼ਿਆਮ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਟਰੱਫ ਲਾਈਨ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਚੰਗੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਟਰੱਫ ਲਾਈਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਾ ਤਾਂ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਬਦਲੀ।
2 ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਫਤੇ ਤੱਕ ਮਾਨਸੂਨ ਸਰਗਰਮ ਰਿਹਾ। ਬੈਕ ਟੂ ਬੈਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਬਣਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।
- ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਤੋਂ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਹਲਕੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਘੱਟ ਦਬਾਅ ਵਾਲੇ ਸਿਸਟਮ ਬਣ ਗਏ, ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਇਸ ਦਾ ਸੂਬੇ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਨਸੂਨ ਇਸ ਸਾਲ 25 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 17 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ 85 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 58 ਦਿਨ ਸਰਗਰਮ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਮੀਂਹ ਪਿਆ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਵਾਰ ਬਿਹਾਰ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਅਸਾਮ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪਿਆ ਹੈ।
