ਬੇਰੂਤ (ਕਿਰਨ) : ਲੇਬਨਾਨ 'ਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਪੇਜ 'ਚ ਹੋਏ ਸੀਰੀਅਲ ਬਲਾਸਟ 'ਚ 9 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਧਮਾਕਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਪੇਜ 'ਤੇ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ 'ਚ 3000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।

ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਲੜਾਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੇਜਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਧਮਾਕੇ ਪਿੱਛੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਹੱਥ ਸੀ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਮੋਸਾਦ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਪੇਜਰ ਧਮਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਲੇਬਨਾਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੁਆਰਾ ਆਰਡਰ ਕੀਤੇ 5,000 ਤਾਈਵਾਨ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਪੇਜਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਵਿਸਫੋਟਕ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਲੇਬਨਾਨ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੂਤਰ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਮੋਸਾਦ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ।

ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਲੇਬਨਾਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੂਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਨੇ ਤਾਈਵਾਨੀ ਕੰਪਨੀ ਗੋਲਡ ਅਪੋਲੋ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ 5,000 ਪੇਜਰਾਂ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਹੀ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹੁਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਸਾਦ ਨੇ ਤਾਇਵਾਨ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਹ ਗੇਮ ਖੇਡੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।

ਲੇਬਨਾਨੀ ਸੂਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਮੋਸਾਦ ਦੁਆਰਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੇਜਰ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੋਸਾਦ ਨੇ ਡਿਵਾਈਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਬੋਰਡ ਲਗਾਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸਫੋਟਕ ਸਮੱਗਰੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਕੋਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ. ਕਿਸੇ ਡਿਵਾਈਸ ਜਾਂ ਸਕੈਨਰ ਤੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ।

ਸੂਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 3,000 ਪੇਜਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਫੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਵਿਸਫੋਟਕ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੋਡਡ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਕ ਹੋਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਰੋਤ ਨੇ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵੇਂ ਪੇਜਰ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਵਿਸਫੋਟਕ ਲੁਕਾਏ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੁਆਰਾ ਅਣਪਛਾਤੇ ਰਹੇ।

ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਲੇਬਨਾਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਰੋਤ ਨੇ ਪੇਜਰ, ਮਾਡਲ AP924 ਦੀ ਇੱਕ ਫੋਟੋ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੂਜੇ ਪੇਜਰਾਂ ਵਾਂਗ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਟੈਕਸਟ ਸੁਨੇਹੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਟੈਲੀਫੋਨ ਕਾਲਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਲੜਾਕੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਟਿਕਾਣੇ-ਟਰੈਕਿੰਗ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਘੱਟ-ਤਕਨੀਕੀ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਪੇਜਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮੋਸਾਦ ਦੀ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਘਾਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਸਫੋਟਕ ਵਿਸਫੋਟ ਹੋਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 3,000 ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੇ ਲੜਾਕੇ ਅਤੇ ਬੇਰੂਤ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।